Voorste kruisbandletsels epidemisch in het voetbal?

Voorste kruisbandletsels epidemisch?

Heeft het te maken met een betere communicatie of het sneller verspreiden van nieuws, maar het lijkt erop dat er nooit meer kruisbandletsels waren dan nu. Afgelopen weekend een profvoetballer in België, een paar dagen later eentje in Nederland, … en lees de krant er maar eens op na in de lagere afdelingen. Er gaat geen week voorbij zonder dat een voetballer een letsel oploopt aan de voorste kruisband.

Wat is er aan de hand?

Sommige wijten de vele letsels aan de kruisbanden aan het snellere spel, anderen aan kunstgras of de grasmat, nog anderen aan het schoeisel, of aan … ?

Het snellere spel kan een oorzaak zijn, maar geldt dat dan niet enkel voor het allerhoogste niveau? Kunstgras is in onze regio nog eerder uitzondering dan regel en waarom had men vroeger dan geen massa’s voorste kruisbandletsels toen men nog aan de slag kon in ‘de wei’? En hoeveel research wordt er niet gedaan om het schoeisel steeds beter te maken?

Of missen we nog iets?

Oorzaken van voorste kruisbandletsels?

Om het aantal kruisbandletsels te doen afnemen is het belangrijk te weten wat de oorzaak is van het letsel, zodat we een strategie kunnen bepalen om ze tegen te gaan. Sommige letsels aan de kruisbanden worden veroorzaakt door contacten, en dat is niet meteen iets wat je kan opvangen bij een contactsport als voetbal ( of andere contactsporten ). We zien echter tevens een pak niet-contact letsels van spelers die, zonder een tegenstander in de buurt, eerder onverwacht door hun voorste kruisband gaan. Vaak is het een overdreven rotatiecomponent tussen bovenbeen ( femur ) en onderbeen (tibia ) die ervoor zorgt dat de kruisband onder extreme stress komt te staan en het begeeft. Denk maar aan een voet die vast komt te zitten in de grasmat.

Hou er rekening mee dat die rotatie kan ontstaan vanuit 3 invalshoeken : het bovenbeen roteert naar buiten tov het onderbeen, het onderbeen roteert naar binnen tov het bovenbeen, bovenbeen en onderbeen roteren tegelijkertijd van elkaar weg. Het letsel lijkt in eerste instantie niet zo dramatisch als een beenbreuk, anderzijds kan je rekenen op een revalidatie van minstens 6 maanden tot een jaar. Er zijn ondertussen ook al een pak sporters die meer dan eens door hun voorste kruisband zijn gegaan ( herval ).

Preventie van kruisbandletsels?

We hebben ons oor te luisteren gelegd bij een aantal organisaties en gezondheidsprofessionals die beweren aan blessurepreventie te doen en hebben op die manier een idee gekregen hoe ze voorste kruisbandletsels willen opvangen. Ook binnen de (prof)voetbalclubs doet men hun best om dit soort van letsels te vermijden door aangepaste oefeningen. Onze aandacht ging dus uit naar hun gedachtegang, de strategie en de uiteindelijke oefeningen. De meest voorkomende oplossing was ‘stabilisatie-training’ van romp, knie en enkel. Revalidatie-specialisten wijzen een teveel aan rotatie in de knie aan als oorzaak van het kruisbandletsel, en willen door specifieke ‘stabilisatie-oefeningen’ de knie leren om recht vooruit te gaan ipv. naar binnen te vallen ( en dus intern te roteren ). Deze knie-stabilisatie kwam naar voor als dé preventietechniek van voorste kruisbandletsels.

Functionele krachttraining voor voetbal

Voorbeelden van oefeningen

De meeste oefeningen, ook in de revalidatie, waren er dus op gericht om de knie recht naar voor te laten gaan en interne rotatie te vermijden, eventueel met tubes (rekkers ) rond de knie als spierversterking. Een ander voorbeeld was de rompstabilisatie, het maken van plankjes … want als de romp en heup stabiel is…!

Blessurepreventie? Wanneer kom je bij het voetballen in deze positie? Hoe gaat dit je helpen?

We hebben ondertussen ook al een aantal firma’s onder de loep genomen, die online oefenprogramma’s aanbieden met een groot gamma oefeningen waar, volgens hun, de knie recht vooruit moet gaan, en als dat niet zo is … extra oefeningen voorzien zijn om de knie te sturen. Als we meer uitleg vroegen of ‘het waarom’  de knie volgens hun recht vooruit moet gaan, werd er meestal gerefereerd naar een andere medewerker die het programma had ontwikkeld.

Voetbal DVD : Blessurepreventie en krachttraining door mobiliteit en flexibiliteit

En toen bekeken we de opgedane kennis met een kritische blik 😉

Een eerste vraagje die we ons stelde : Hoe komt het, ondanks dat we meer stabilisatietraining en corrigerende oefeningen doen dan vroeger, dat we nog steeds zoveel kruisbandletsels zien ? Of zouden er nog meer letsels zijn moesten we niet aan ‘stabilisatietraining’ doen?

Een andere vraag kan zijn : Waarom zou de knie niet naar binnen mogen vallen, als door de eversie ( naar binnen vallen ) van het hielbeen ( calcaneus ) bij het raken van de grond, er een pronatiebeweging is in de voet ( door het mediale voetgewelf gaan ) die interne rotatie van de knie veroorzaakt?

Euuh????

Even verklaren : Bij elke stap die je zet, krijg je vanuit het naar binnen vallen van het hielbeen ( eversie ) een pronatiebeweging in de voet, dwz. dat je mediaal voetgewelf ( de brug aan de binnenzijde van je voet ) kleiner wordt en dat er tgv. die pronatie een rotatiebeweging is van het scheenbeen, dus ook de knie.

En hoe gaan we door stabilisatietraining vermijden dat de knie naar binnen valt, als dat een beweging is die er door de biomechanica van het lichaam MOET zijn? En welke spieren zijn dan bepalend om interne rotatie van de knie tegen te gaan?

Dus waarom zouden we oefeningen doen waarbij de knie vooruit moet, als ze bij veel activiteiten naar binnen valt of draait. Doe maar eens een ‘lunge’ en roteer met beide armen op schouderhoogte weg van het voorste been, dus bv rechter been voor, schouder- en romprotatie naar links. Waar gaat je knie naartoe? En draai nu maar eens met beide armen op schouderhoogte naar het voorste been. Waar gaat je knie naartoe?

Als we weten hoe de biomechanica van ons lichaam werkt, hoe verstandig is het dan om de knie op te trainen in iets wat het zelden moet doen ( recht vooruit gaan )?

Wat is de reden dat er, zelfs na een geslaagde operatie, nog steeds atleten of recreanten hervallen in hetzelfde letsel? Missen we iets in onze revalidatie?

En hoe gaat stabilisatietraining zoals we het zoveel clubs, trainers en kinesisten zien doen ( statisch houden van een plankje, knie, heup, enkel ) ons lichaam helpen bij een activiteit zoals voetbal, waar we gigantisch veel verschillende bewegingen maken en ontelbaar veel richtingen uitgaan.

Stabilisatietraining betekent niet stilhouden, maar stabiliseren vanuit beweging ( vanuit rek ). Dit principe wordt vaak verkeerd begrepen en te pas en te onpas toegepast door mensen die scholing en inzicht missen. De intenties zijn prima, maar de technieken voor verbetering vatbaar, tenminste als je ervan overtuigd bent dat ‘mostability’ ( motion + stability ) een betere uitvoering zou zijn. Om een lang verhaal kort te maken kan je het zo samenvatten : Je wordt wat je traint : om sneller te worden train je snelheid, om hoger te springen train je sprongkracht, … als je traint zoals een plankje dan word je … een plankje 😉

Het functionele krachtprogramma voor voetballers en voetbaltrainers

Dit zal je vast niet graag lezen als je bv trainer of kiné bent en al jaren je spelers/klanten ‘stabilisatie-training’ laat doen op zo’n manier. Geen nood, we deden het vroeger ook zo. Alleen zijn we anders gaan denken over een aantal dingen en willen we meer logica brengen in onze begeleiding. Het omschakelen van statisch naar dynamisch, van de grond naar stand vergt uiteindelijk niet zoveel aanpassing.

Het is extra verwarrend als een wereldgroot orgaan zoals de FIFA posters en oefenprogramma’s deelt waar men bv vraagt om die ‘plankjes’ 20 of 30 seconden aan te houden.

Stabilisatietraining anders bekeken

De basis van blessurepreventie

Belangrijk is te weten hoe het lichaam werkt, hoe de biomechanica van het menselijk lichaam verloopt en hoe al onze systemen zoals spieren, fascia en zenuwstelsel werken. Eens we weten welke bewegingen we mogen verwachten bij bepaalde activiteiten zoals voetbal, is het al een vorm van blessurepreventie om eventuele compensaties op te sporen of te vermijden. Zo zal bij het naar binnen vallen van de knie de grote bilspier geactiveerd worden om de knie terug uit die interne rotatie te krijgen. Een slechte timing of onvoldoende activatie van die bil kan letsels zoals die van de kruisbanden veroorzaken. Plankjes maken zoals in het filmpje over de stabilisatietraining, of oefeningen die niet lijken op realistische bewegingen ( zoals de meeste fitness-toestellen ) zullen ons zenuwstelsel ( proprioceptoren ) in de war brengen en de timing verstoren. We kunnen ons lichaam best trainen op de meest logische manier, op een manier zoals het functioneert en werkt. Het trainen van de knie op ‘het recht vooruit gaan’ lijkt ons geen goed idee, omdat dat niet iets is ( of toch niet alleen dat ) wat onze knie doet bij het voetballen. Ga gerust maar eens op zoek naar ‘slow-motion’ beelden van een voetbalwedstrijd en kijk maar eens waar die knie overal naartoe gaat.

Als een compensatie van het lichaam de oorzaak is van het letsel, is er een grote kans op herval zolang de oorzaak niet is opgespoord. Een operatie herstelt de schade ( en we hebben daar topchirurgen voor ), maar een bewegingsanalyse en grondige opbouw op een logische manier is essentieel voor een gezonde knie.

We kunnen gerust een onderscheid maken tussen de oorzaak van kruisbandletsels bij recreanten en topsporters. De impact van bv. een zittend beroep is enorm : korte heupbuigers, daling van de activatie van de bilspieren, enkels die vast geraken ( subtalair ). Bij sporters op hoog niveau hebben we onze twijfels over ‘het stabilisatie-verhaal’, het sturen van de knie, de fitnesstoestellen, het maken van onnatuurlijke bewegingen, buikspiertraining op de grond, enz…

10 goede redenen waarom voetballers beter niet met vaste krachttoestellen werken.

Vermijden van bewegingen < > Trainen van bewegingen

Een laatste feit om over na te denken : Wat lijkt jou het beste om je kruisband te beschermen?

• Stel dat wij ons vergissen, en we volgen de technieken zoals ze momenteel worden toegepast …. en de knie mag dus niet naar binnen vallen, dan kiezen we voor de volgende strategie : Je lichaam zodanig trainen dat je knie niet naar binnen kan vallen!
• OF : We vergissen ons niet : En we trainen je lichaam ( en niet alleen de knie want die is slechts een onderdeel van de keten ) zodanig dat het perfect alle bewegingen ( zoals het naar binnen vallen van de knie ) kan opvangen?

Welke zou je kiezen?

Dynamische stabiliteit in stand

Stabilisatietraining in stand voor voetbal